Jujutsu

Moderne Jujutsu IBF Nederland.

Jujutsu in Japanse kalligrafie ( Kanji )Jujutsu (Japanse uitspraak: dzuu dzu tsu) is een Japanse krijgskunst en methode van close combat. Het gaat hier om zowel gewapende en bepantserde tegenstanders als ongewapende. Er wordt hierin door de beoefenaar zelf soms een kort wapen gebruikt, maar meestal eigenlijk geen. Dit kwam doordat het in deze tijd niet werkte om stoot en traptechnieken te gebruiken tegen bepantserde tegenstanders. In plaats hiervan lag de nadruk meer op grepen, klemmen en worpen. Dit bleek veel effectiever te zijn tegen zulke tegenstanders.

Het woord Jujutsu is wordt op verschillende manieren gespeld. Jiu-jitsu, Jujitsu of Ju-jitsu zijn de meest voorkomende manieren van spellen. Het internationaal geldende Hepburnsysteem vertaald de Kanji overigens als “Jujutsu”. “Ju” kan worden vertaald als “zacht, vriendelijk, soepel, flexibel, plooibaar of opbrengen”. Jitsu kan worden vertaald als “kunst” of “techniek” en staat voor het manipuleren van de kracht van tegenstander, zodat deze tegen hem gebruikt wordt in plaats van er rechtstreeks verzet tegen te plegen.

Er zijn vele variaties waarin verschillende benaderingen op de stijl toegepast worden. Jujutsu scholen (Ryu) kunnen gebruik maken van alle grappling technieken tot op zekere hoogte. Naast Jujutsu leren ook veel scholen het gebruik van wapens.
Tegenwoordig wordt Jujutsu beoefend in de traditionele en de moderne sport vorm. Afgeleide sportvormen omvatten de Olympische sport en Martial Art van Judo, die werd ontwikkeld door Jigoro Kano in de late 19e eeuw uit verschillende traditionele stijlen van Jujutsu. Onderdelen van Jujutsu zijn ook terug te zien in de erg populaire sport MMA (Mixed Martial Arts).

Geschiedenis

Jujutsu begon tijdens de Sengoku-periode van de Muromachi-periode in 1532 en werd opgericht door Hisamori Takenouchi, een militaire tacticus en heer van de provincie Mimasaka. Takenouchi combineerde verschillende Japanse vechtsporten die werden gebruikt op het slagveld voor close combat in situaties waar wapens ineffectief werden. In tegenstelling tot de buurlanden van China en Okinawa waarvan vechtsporten waren gecentreerd rond stoot- en traptechnieken. De Japanse stijl waren meer gericht op immobiliseren, gewrichtsklemmen en verwurgingen, omdat stoten en trappen niet effectief bleek tegen bepantserde tegenstanders.

De oorspronkelijke stijlen zoals bijvoorbeeld Takenouchi-Ryu Jujutsu doceerde ook uitgebreide weringen en tegenaanvallen tegen lange wapens als zwaarden of speren met een dolk of andere kleine wapens. In de vroege 17e eeuw tijdens de Edo-periode zou Jujitsu blijven evolueren als gevolg van de strenge wetten die werden opgelegd door het Tokugawa-shogunaat om oorlog te verminderen. Dit alles werd beïnvloed door de Chinese filosofie het Neo-Confucianisme wat werd meegenomen door de Japanners tijdens de Hideyoshi invasies van Korea en werd verspreid door geleerden zoals Fujiawa Seika. Tijdens deze nieuwe ideologie werden wapens en pantser ongebruikte decoratieve voorwerpen. Op deze manier bloeide de nieuwere stijl Jujutsu dus op als een vorm van zelfverdediging en werd alles aangepast aan de nieuwe regels. Het werd nu veranderd naar een stijl waarin men voornamelijk vecht met een ongewapend persoon. Stoot- en traptechnieken hadden eerst de focus op de vitale gebieden boven de schouders zoals de ogen, keel en achterkant van de nek. In de 18e eeuw was men toch van mening dat de stoot- en traptechnieken minder effectief waren en teveel energie kosten. In plaats hiervan gebruikte men deze technieken meer om de tegenstander af te leiden en daarna door te kunnen gaan naar bijvoorbeeld een klem, verwurging of worp. Tijdens dezelfde periode daagden veel scholen elkaar uit om onderling gevechten onder regels (Randori) te draaien tegen elkaar om zo tijdens een tijd van vrede toch te kunnen blijven trainen en leren van elkaar zonder de bedoeling om te doden.

De term Jujutsu was niet vastgelegd tot in de 17e eeuw. Hierna werd het een algemeen overkoepelende term voor een grote groep grappling achtige disciplines en technieken. Voor deze tijd hadden deze disciplines namen zoals: “Kort zwaard worstelen” (Kogusoku Koshi No Mawari), “grappling” (Kumiuchi), “Zachtheid” (Yawara), “De kunst van harmonie” ( Wajutsu, Yawarajutsu), “Handgreep” (Torite), “De zachte weg” (Judo) (Rond 1724, bijna twee eeuwen voordat Jigoro Kano de moderne stijl van het Kodokan Judo ontwierp). Tegenwoordig worden de systemen van ongewapend vechten die werden ontwikkeld tijdens de Muromachi-periode (1333-1573) collectief “Japanse oude-stijl Jujutsu (Nihon Koryu Jujutsu) genoemd.

Ontwikkeling

In latere tijden werden er systemen ontwikkeld door andere oude scholen (Koryu) die qua technieken meer weg hebben van de beoefenaars van Nihon Jujutsu van deze tijd. Correct gezien moet dit “Edo Jujutsu” genoemd worden (ontwikkeld tijdens de Edo-periode). Deze stijl is gebaseerd op iemand die geen pantser aanheeft en zich ook niet bevindt op het slagveld. Deze stijl heeft ook heel wat stoot- en traptechnieken. Dit was eerst van weinig nut tegen bepantserde tegenstanders maar zeker wel tegen iemand in normale kleding tijdens vredestijd (Suhada Bujutsu).
Tegenwoordig zijn er ontzettend veel stijlen Jujutsu. Sommigen hechten veel waarde aan tradities en anderen vinden deze tradities ouderwets en onnodig. Waar je ook voor kiest, de technieken zullen niet heel veel verschillen, zolang het trouw blijft aan de filosofie van Jujutsu. Jujutsu wordt ook onderwezen aan veel politieteams en speciale eenheden van het leger in veel landen. Bijvoorbeeld het Britse, Amerikaanse en Russische leger zijn hier actief mee bezig. De Japanse politie- en legereenheden zijn natuurlijk hier altijd al mee bezig.

Er zijn verschillende manieren waarop Jujutsu toch al sport beoefent wordt buiten de training om. We kennen het Duo-system waarin twee Jujutsuka’s technieken intrainen en deze op een show-achtige manier in hoog tempo uitvoeren en hier punten voor kunnen krijgen. Ook kennen we het Fighting-system waar men veelal in Semi-contact een gedeelte van de technieken mag uitvoeren en hier ook punten voor krijgt. Als laatste hebben we nog het Random-attacks waarin twee Jujutsuka’s met elkaar samen een team vormen. De scheidsrechter geeft een opdracht om aan te vallen aan de één en de ander moet hierop reageren. Het gaat er in deze toernooien om dat de reactie zo snel mogelijk is en er zoveel mogelijk controle te zien is in de technieken. Ook moet de techniek logisch zijn.

Afsluitend

Jujutsu is geschikt voor iedereen. De Jujutsuka kan kiezen welke technieken hem liggen en bij zijn postuur passen. Mannen, vrouwen of kinderen, het maakt eigenlijk niet uit hoe groot of klein je bent. Het hedendaagse Jujutsu is wel meer op het “straat vechten” gericht. Situaties waarin iemand een mes trekt, stok of ketting pakt om je mee aan te vallen. Momenten waarin er een groep om je heen staat of iemand je vastzet tegen de muur. Veel gevechten komen uiteindelijk op de grond terecht en daar ligt ook voor een groot gedeelte de focus op tijdens de trainingen.

Elke Budosporter moet de Nederlandse wetgeving in acht nemen waaronder vooral noodweer en noodweerexces, elke situatie vereist een andere reactie. Sommige technieken zijn in bepaalde situaties onnodig en brengen teveel schade toe aan de tegenstander. Hierdoor zal er bijna altijd een beroep gedaan worden op het verantwoordelijkheidsgevoel van de Jujutsuka. Jujutsu heeft een enorme breed scala aan technieken, misschien wel het grootste van alle vechtsporten. Iemand die Jujutsu al erg lang beoefent zal zich dus in allerlei disciplines aardig kunnen aanpassen. Wat we echter nooit mogen vergeten dat elke discipline zijn eigen identiteit heeft waarin elke Budosporter elkaar moet respecteren. Waarbij leren van elkaar heel belangrijk is omdat stilstand achteruitgang is!